Friday 3 February 2012

The winner takes it all - potyczek językowych część dalsza



Uściślijmy fakty: 

  • William Bastard, potomek wikingów, poddany króla Francji, wścieknięty na Harolda, że ten nie raczył dotrzymać słowa w sprawie wakatu na stanowisko króla, morduje tegoż pod wieczór na wzgórzu (obecnie wioska Battle, niedaleko Hastings -> tutaj przeczytasz o bitwie) na koniec całodniowej zdrowej, a raczej niezdrowej, krwawej połajanki. Czym prędzej przejmuje fotel prezesa koronując się na króla całego konsorcjum Angielskiego w Boże Narodzenie. Zmienia mu się również z login z obciachowego
Bastard na megalomański i szpanerski Zdobywca
  • Jak to z nowymi szefami bywa, wymienia całe kierownictwo na swoje własne, rodzime (żeby go nostalgia nie dopadła), importowane z Francji, i w dodatku nie mówiące po angielsku (Francuz nie będzie się uczył języków obcych, a tym bardziej angielskiego i do tego jeszcze starej wersji). Baronowie saksońscy giną w wyjaśnionych  okolicznościach, za wyjątkiem dwóch, którzy też szybko tracą głowę w nowej sytuacji rynkowej. Wszyscy biskupi i opaci także pojawiają się z tabliczką 'made in France'. Arystokracja, jak przystało na rasowych snobów, używa francuskiego (co prawda to dialekt prowincjonalny, nie to co paryski, ale wciąż francuski), kler natomiast, oczywista oczywistość, łaciną prawi w liturgii i sądownictwieStaroangielski schodzi do undergroundu. Niestety nie staje się żargonem modnej, hipsterskiej subkultury, a tylko językiem wieśniaków i pracowników fizycznych różnych autoramentów (z naciskiem na mentów). Coraz rzadziej pojwia się na papierze lub pergaminie (do połowy XI w.). Z tego rozdziału na francuski, czyli język kasiastych szych, których stać na sztukę (zarówno tą wyższą jak i mięsa) w wolnej chwili, a staroangielski, język sojuszu robotniczo-chłopskiego, rodzi się podział, który trwa do dziś w języku (formalne-nieformalne). Oto przykłady dublowania się słownictwa:  

pig - pork, chicken - poultry, calf - veal, cow - beef, wood - forest, sheep - mutton, house - mension, worthy - honourable, bold - courageous, freedom - liberty


  • Jeśli kiedykolwiek płakałeś i narzekałeś na trudy trawienia gramatyki angielskiej, podziękuj Williamowi Zdobywcy, który jednym strzałem, lub mieczem, zaoszczędził nam prawdziwej męki. Otóż, w staroangielskim istniały przypadki (aż cztery), oprócz liczby pojedynczej i mnogiej istniała jeszcze liczba podwójna dla czasowników i rzeczowników. Nie wiesz kiedy używać the? Drobnostka! Istniało około 12 form krótkiego the. Zapewne masz problem z dodawaniem -s do czasowników w 3 osobie liczby pojedynczej; w Old English istniała odmienna końcówka dla każdej osoby. Zapomniałeś już o trzech rodzajach; doceń, że już ich nie ma. 
  • Przyczyn uproszczenia (czytaj: zamiany skomplikowanej odmiany na sztywny szyk  zdania) podaje się dwie. Oto pierwsza, bardzo powszechna: kolejne pokolenia Normanów uczyły się angielskiego, natomiast Saksoni uczyli się francuskiego. Oba języki posiadały skomplikowaną odmianę, z powodu czego łatwiej było jednej i drugiej grupie językowej używać uproszczonej wersji. Druga hipoteza związana jest z osadnikami skandynawskimi żyjącymi na północy. Skandynawowie używali podobnego języka, bardzo dobrze znali słowa ale gorzej szło im z przyswajaniem końcówek, które z czasem zarzucili (podobnie jak Normanowie).
Na koniec podaję najbardziej powszechne słowa przyjęte z języka francuskiego w okresie od 1066 do XIV wieku, kiedy francuski zaczął być wypierany przez angielski. Liczbę zaadoptowanych słów szacuje się na około 10K. Część z nich przepadła, wiele pozostało. (Sprawdź ile znasz) 

Administracja: bailiff, baron, chancellor, coroner, council, court, duke, government, majesty, manor, mayor, minister, noble, peasant, prince, realm, royal, sir, tax, treasurer, treaty, tyrant

Religia: abbey, baptism, cardinal, cathedral, chant, charity, clergy, communion, confess, convent, creator, crucifix, friar, heresy, mercy, miracle, novice

Prawo: accuse, adultery, arrest, arson, assize, attorney, bail, blame, convict, crime, decree, depose, evidence, felon, fine, goal, heir, inquest, judge, jury, justice, legacy, pardon, plea, prison, punishment, sue, verdict

Wojskowość: ambush, archer, army, battle, besiege, captain, combat, defend, enemy, garrison, lance, moat, navy, peace, portcullis, retreat, soldier, spy

Moda: brooch, button, cloak, collar, diamond, dress, embroidery, emerald, fashion, gown, jewel, ornament, pearl, robe

Jedzenie i picie: appetite, bacon, biscuit, cruet, date, dinner, feast, fry, grape, gravy, jelly lettuce, mackerel, mustard, orange, plate, roast, salad, saucer, sausage, spice, supper, taste, toast, vinegar

Nauka i sztuka: art, geometry, grammar, image, medicine, music, noun, painting, paper, pen, poet, romance, sculpture, story, surgeon

Ogólne: action, adventure, age, blue, brown, bucket, carol, carry, ceiling, carry, certain, chair, chess, chimney, city, conversation, curtain, cushion, dance, debt, easy, flower, foreign, gay, hour, joy, kennel, lamp, leisure, mountain, move, nice, ocean, ointment, pain, pantry, people, piece, please, real, reason, river, scarlet, spaniel, special square, stomach, terrier, towel, use, usual, wait, wardrobe



No comments:

Post a Comment